Onverwacht gevoelig

Vind jij hooggevoeligheid ook echt iets van deze tijd en stiekem een beetje aanstellerij? Lees dan even verder. Dat vond ik dat namelijk ook. Tot ik de film: ‘Sensitive the movie. The untold story about sensitivity’ zag. Deze documentaire laat zien dat hooggevoeligheid geen aanstellerij is. En ook geen afwijking, ziekte of stoornis. Ze toont aan dat de verwerking van prikkels in de hersenen bij hooggevoelige mensen gewoonweg anders verloopt. De film is gemaakt met medewerking van vele internationale wetenschappers, onderzoekers en patiënten waaronder zangeres Alanis Morisette. Ik werd geraakt. Door het gedegen onderzoek, de betrokken wetenschappers en vooral de onverwachte herkenbaarheid.

Ik ben in Club Dauphine voor een bijeenkomst van Holistik Academy die deze film naar Nederland hebben gehaald. De film toont naast wetenschappelijk onderzoek en persoonlijke interviews, MRI scans die laten zien dat bij hooggevoeligen meer hersendelen betrokken zijn bij verschillende soorten mentale activiteit. Denk dan aan harde geluiden of schokkende beelden. Voor iemand die niet hooggevoelig is, kan een HSP-er (hoog sensitief persoon) overkomen als een aansteller. En dat is niet terecht blijkt. Deze film laat zien dat hooggevoeligheid namelijk echt geen aanstellerij is. Prikkels worden intenser beleefd. Felle lichten, harde geluiden, spanningen in de lucht: bij hooggevoelige mensen komen dit soort prikkels sterker binnen dan bij anderen. En dat is iets dat steeds meer huisartsen, psychiaters en psychologen gaan inzien.

Ik vond hooggevoeligheid zelf echt iets van deze tijd. We krijgen nu eenmaal veel meer prikkels, het is drukker, we willen en moeten steeds meer en ineens staat hooggevoeligheid op de kaart. Maar ook dat klopt toch niet helemaal. Twintig jaar geleden werd de term bekend door het boek ‘The highly sensitive person’ van de Amerikaanse onderzoeker en psychotherapeute Elaine Aron. Aron ontdekte dat een op de vijf mensen is geboren met een extra gevoelig zenuwstelsel, dat sterker reageert op prikkels dan dat van anderen. HSP’ers zien meer details en subtiele informatie, hebben een sterk inlevingsvermogen en meer tijd nog om alle binnenkomende indrukken te verwerken. Heel waardevol, maar daardoor raken ze wel gemakkelijk overweldigd.

Niet alleen herken ik mijn zoon – voor hem ging ik de film kijken – ook voor mezelf vallen veel dingen op zijn plek. Ik heb echt last van een plotselinge sirene, fel licht, sterke parfum, grote groepen mensen en krijg regelmatig een hartverzakking bij het horen van een hard geluid. Door het zien van deze film realiseer ik me dat mijn systeem dan simpelweg overprikkeld wordt. Ik heb de laatste jaren vaak gedacht dat ik gevoeliger was geworden door de sarcoidose en de enorme vermoeidheid die daarmee gepaard gaat. Maar langzaam beginnen er wat kwartjes te vallen. Ik ben dan ook blij met deze film.

Natuurlijk kun je niet iedere hooggevoelige met elkaar vergelijken. Psychologe Elaine Aron heeft wel vier kenmerken beschreven die bij elke hooggevoelige persoon aanwezig is. Grondige informatieverwerking, overprikkelbaarheid – doordat je meer informatie verwerkt ontstaat er ook sneller overprikkeling, een intensere beleving van zowel positieve als negatieve gevoelens, en als laatste sensitiviteit van de zintuigen; dus gevoeliger zijn voor allerlei lichamelijke ervaringen, maar ook voor koffie, alcohol en gevoeliger voor bijvoorbeeld geuren, geluiden, licht en temperatuur.

Herkenbaar? Heb jij het vermoeden dat jij hooggevoelig bent? Of dat iemand anders in je omgeving hooggevoelig is? Kijk dan eens naar de film. Voor mij was het een echte eyeopener. Na de film heb ik me er verder in verdiept. Ik veroordeel mezelf (nog) minder en kan beter begrijpen wat ik nodig heb om goed te functioneren. Je kunt natuurlijk ook zelf een hsp test doen. Google dan even op Elaine Aron en HSP test, voor een betrouwbare meting.